Gạo nếp cẩm và gạo lứt giống nhau không?
Ngày cập nhật
Ths.BS Võ Trần Minh Trí
Đã kiểm duyệt ngày 07/03/2024
Chuyên khoa: Đa khoa-Nội tổng quát, Tim mạch, Tiêu hóa, Hô hấp
1. Gạo nếp cẩm có phải là gạo lứt không?
Gạo nếp cẩm và gạo lứt có giống nhau không?
Câu trả lời là không, gạo nếp cẩm và gạo lứt và hai loại gạo hoàn toàn khác nhau.
Gạo nếp cẩm (hay nếp than) là một loại gạo nếp có tên khoa học là Philydrum lanuginosum Banks. Loại gạo này có màu sắc đặc trưng với hai dạng chính là màu đỏ đậm và màu tím đen. Khi nấu lên, hạt gạo vẫn giữ được màu sắc đặc trưng này.
Trong khi đó, gạo lứt (hay gạo lức) là một khái niệm chỉ chung các loại gạo đã bị lột vỏ trấu, nhưng vẫn giữ lại lớp cám bên ngoài. Gạo lứt thường không có màu trắng như gạo thông thường do còn giữ lại lớp cám nên có màu sắc khác biệt. Nó được biết đến là giàu dinh dưỡng hơn so với gạo trắng thông thường.
Vì vậy, gạo nếp cẩm và gạo lứt là hai loại gạo hoàn toàn riêng biệt, không giống nhau và không thể thay thế cho nhau trong các món ăn hoặc công thức nấu nướng.
2. Phân biệt gạo nếp cẩm và gạo lứt như thế nào?
Để phân biệt được gạo nếp cẩm và gạo lứt thì mọi người thường đánh giá dựa vào những tiêu chí như sau:
Giống gạo khác nhau
Gạo lứt đen không thuộc loại gạo nếp cẩm, mà thực chất là một dạng thực phẩm nguyên cám có thể ăn được, thường được sử dụng cho mục đích chữa bệnh và hỗ trợ sức khỏe. Loại gạo này được giữ lại lớp cám bên ngoài sau khi lột vỏ trấu, mang lại lượng dinh dưỡng cao và mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Gạo nếp cẩm thuộc loại gạo nếp, là một loại gạo nổi tiếng với hương vị đặc biệt và màu sắc đẹp mắt. Gạo nếp cẩm có hai dạng chính là màu đỏ đậm và màu tím đen, khi nấu lên hạt gạo vẫn giữ được màu sắc đặc trưng này, tạo nên sự hấp dẫn trong các món ăn.
Hình dạng và màu sắc gạo
Sự khác nhau về hình dạng, màu sắc của gạo nếp cẩm và gạo lứt
Gạo nếp cẩm:
- Màu sắc: Gạo nếp cẩm có hai dạng chính là màu đỏ đậm hoặc màu tím đen. Khi nấu lên, hạt gạo vẫn giữ được màu sắc đặc trưng này.
- Hình dạng: Hạt gạo nếp cẩm có hình dạng tròn và đầy đặn, giống với gạo nếp thông thường.
Gạo lứt:
- Màu sắc: Gạo lứt có màu đen thông thường hoặc nâu sẫm. Tuy nhiên, cũng có các dạng gạo lứt đỏ, nâu và các sắc thái khác nhau, tùy vào loại gạo và quá trình chế biến.
- Hình dạng: Hạt gạo lứt có hình dạng tương đối phẳng và đều đặn, khác với hình dạng tròn của gạo nếp cẩm và gạo nếp thông thường.
Độ dẻo và hương vị
Gạo nếp cẩm: Gạo nếp cẩm có độ dẻo cao, khi nấu chín, các hạt gạo có xu hướng bám dính vào nhau, tạo thành một khối hỗn hợp. Gạo nếp cẩm chín mềm, giữ được hương vị đặc trưng và màu sắc đẹp mắt. Thường được sử dụng để làm các món ăn truyền thống và đặc biệt phổ biến trong các món chè, xôi, bánh nếp.
Gạo lứt: Gạo lứt có độ dẻo thấp hơn so với gạo nếp cẩm và gạo thông thường. Hạt gạo lứt thường cứng hơn và ít bám dính vào nhau. Gạo lứt có thể xuất hiện dưới nhiều dạng, bao gồm cả gạo lứt tẻ (gạo lứt không pha lẫn gạo nếp) và gạo lứt nếp (gạo lứt có hỗn hợp với gạo nếp). Khi ăn gạo lứt, bạn sẽ cảm nhận được cơm cứng hơn và có cảm giác phải nhai kỹ hơn mới nuốt được.
Tóm lại, gạo nếp cẩm thường có độ dẻo cao, chín mềm và mang đặc trưng của loại gạo nếp, trong khi gạo lứt có độ dẻo thấp hơn, cơm cứng hơn và không bám dính như gạo nếp cẩm. Cả hai loại gạo đều có những ưu điểm và ứng dụng riêng trong việc nấu ăn và tạo nên sự đa dạng trong hương vị và cảm nhận khi thưởng thức.
Dinh dưỡng của từng loại
Hàm lượng dinh dưỡng của gạo nếp cẩm và gạo lứt
Gạo nếp cẩm:
- Carbohydrate: Gạo nếp cẩm chứa một lượng lớn carbohydrate, cung cấp năng lượng cho cơ thể.
- Canxi: Gạo nếp cẩm là một nguồn tốt của canxi, một khoáng chất quan trọng cho xương và răng chắc khỏe.
- Vitamin B: Gạo nếp cẩm cung cấp nhiều vitamin B, bao gồm vitamin b1 (thiamine) và vitamin b2 (riboflavin), cần thiết cho chức năng thần kinh và trao đổi chất.
- Chất xơ: Gạo nếp cẩm cũng chứa một lượng nhất định chất xơ, hỗ trợ chức năng tiêu hóa và duy trì sự ổn định của đường huyết.
- Phốt pho: Gạo nếp cẩm cung cấp phốt pho, một khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và bảo vệ xương.
Gạo lứt:
- Protein: Gạo lứt chứa một lượng protein tương đối cao, hỗ trợ xây dựng và bảo vệ cơ bắp.
- Chất xơ: Gạo lứt cũng cung cấp chất xơ, giúp duy trì sự hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả và duy trì hệ tiêu hóa khỏe mạnh.
- Vitamin B: Gạo lứt cung cấp vitamin B, giúp hỗ trợ chức năng thần kinh và năng lượng cho cơ thể.
- Kali: Gạo lứt cũng là một nguồn tốt của kali, một khoáng chất quan trọng giúp duy trì cân bằng nước và điện giữa các tế bào trong cơ thể.
Nhìn chung, gạo nếp cẩm và gạo lứt đều có giá trị dinh dưỡng, nhưng chúng có các thành phần khác nhau. Gạo nếp cẩm giàu carbohydrate, canxi, và vitamin B, trong khi gạo lứt cung cấp nhiều protein, chất xơ và kali. Sự lựa chọn giữa hai loại gạo này nên dựa vào nhu cầu dinh dưỡng và mục tiêu sức khỏe cá nhân.
Phương pháp nấu ăn gạo nếp cẩm và gạo lứt đen khác nhau
Độ dẻo và hương vị của gạo lứt đen và gạo nếp cẩm khác nhau, do đó, cách nấu hoặc chế biến cũng có sự khác biệt như sau:
- Gạo lứt: Là loại gạo có vị rõ ràng, hơi ngọt, bổ dưỡng và ngon hơn nhiều so với gạo trắng thông thường. Điều này là do gạo lứt đen chứa nhiều dưỡng chất hơn và có hương vị đặc biệt.
- Gạo nếp cẩm: Là loại gạo dẻo, do đó chế biến thành xôi nếp cẩm sẽ thích hợp hơn. Xôi nếp cẩm thường là món ăn phổ biến và hấp dẫn với hương vị đặc trưng của gạo nếp cẩm.
Đối tượng sử dụng
Đối tượng sử dụng phù hợp của gạo nếp cẩm và gạo lứt
Gạo lứt đen được đánh giá cao về chất xơ, giúp tạo cảm giác no, hỗ trợ quá trình giảm cân và tăng cường thể lực. Điều này làm cho gạo lứt đen trở thành lựa chọn ưu tiên cho những người muốn tập thể hình và duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, những người có vấn đề tiêu hóa nên ăn gạo lứt đen một cách hợp lý, vì quá nhiều chất xơ có thể gây khó tiêu. Dành khoảng 2-3 lần mỗi tuần ăn gạo lứt đen sẽ là lựa chọn hợp lý.
Gạo nếp cẩm chứa ít chất xơ, phù hợp với những người có vấn đề dạ dày và tiêu hóa. Đặc biệt, gạo nếp cẩm thích hợp cho nấu xôi và cháo, làm cho nó dễ tiêu hóa và hấp thụ, đặc biệt thích hợp cho người già và trẻ em.
3. Gạo nếp cẩm hay gạo lứt tốt hơn?
Nên lựa chọn sử dụng gạo nếp cẩm hay gạo lứt?
Không thể kết luận rằng gạo nếp cẩm và gạo lứt thì loại gạo nào tốt hơn, mà điều đó còn phụ thuộc vào mục tiêu và tình huống sử dụng. Dưới đây là một số ví dụ để giúp hướng dẫn lựa chọn loại gạo phù hợp:
- Giảm cân: Gạo lứt thích hợp hơn, vì gạo nếp cẩm có thể gây tăng cân.
- Chế biến món ăn như sữa chua, rượu nếp, đồ xôi: Gạo nếp cẩm là lựa chọn tốt hơn, vì có hạt gạo dẻo và thích hợp cho các món ăn như vậy, trong khi gạo lứt có cơ hội làm món ăn khá khô và cứng.
- Hỗ trợ sức khỏe: Nước gạo lứt rang có thể giúp giảm cân, trong khi nước gạo nếp cẩm rang có khả năng hạ huyết áp và giảm đau.
Trên đây Medigo app đã chia sẻ thông tin từ A - Z giúp quý độc giả có thể dễ dàng phân biệt được gạo nếp cẩm và gạo lứt. Hy vọng, qua đó mọi người có thể có thêm nhiều kiến thức để lựa chọn được loại gạo phù hợp nhất với nhu cầu của bản thân.
Đánh giá bài viết này
(11 lượt đánh giá).Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm