lcp

Inositol: Lợi ích, Tác dụng phụ và Liều dùng


Mặc dù nó thường được gọi là vitamin B8, nhưng inositol không phải là vitamin mà là một loại đường có một số chức năng quan trọng. Nó ảnh hưởng đến hoạt động của insulin và có thể hỗ trợ sức khỏe tâm thần và các tình trạng trao đổi chất, bao gồm cả bệnh tiểu đường.

Inositol là gì?

Mặc dù thường được gọi là vitamin B8, nhưng inositol hoàn toàn không phải là vitamin mà là một loại đường có một số chức năng quan trọng. Inositol đóng vai trò là thành phần chính của màng tế bào tạo nên cấu trúc của cơ thể.

Inositol cũng ảnh hưởng đến hoạt động của insulin, một loại hormone cần thiết để kiểm soát lượng đường trong máu. Ngoài ra, nó ảnh hưởng đến các chất truyền tin hóa học trong não của bạn, chẳng hạn như serotonin và dopamine.

Người ta ước tính rằng một chế độ ăn điển hình ở Hoa Kỳ chứa khoảng 1 gam inositol mỗi ngày. Các nguồn phong phú bao gồm ngũ cốc, đậu, quả hạch, trái cây và rau tươi. Tuy nhiên, liều bổ sung inositol thường cao hơn. Các nhà nghiên cứu đã nghiên cứu lợi ích của liều lượng lên tới 18 gam mỗi ngày — với kết quả đầy hứa hẹn và ít tác dụng phụ.

Lợi ích của Inositol đến tâm thần

Inositol có thể giúp cân bằng các chất hóa học quan trọng trong não, chẳng hạn như serotonin và dopamine. Thật thú vị, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng một số người bị trầm cảm, lo lắng và rối loạn cưỡng chế có lượng inositol trong não thấp hơn so với người bình thường. 

Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn, nhưng một số nghiên cứu cho thấy rằng inositol có khả năng trở thành phương pháp điều trị thay thế cho các tình trạng sức khỏe tâm thần. Nó dường như cũng có ít tác dụng phụ hơn so với các loại thuốc truyền thống.

Rối loạn hoảng sợ

Trong khi nghiên cứu vẫn còn hạn chế, bổ sung inositol có thể hữu ích để điều trị chứng rối loạn hoảng sợ, một dạng lo lắng nghiêm trọng. Những người mắc chứng rối loạn hoảng sợ thường xuyên trải qua các cơn hoảng loạn, đó là cảm giác sợ hãi đột ngột. Các triệu chứng bao gồm nhịp tim nhanh, khó thở, chóng mặt, đổ mồ hôi và cảm giác ngứa ran hoặc tê ở tay.

Trong một nghiên cứu, 20 người mắc chứng rối loạn hoảng sợ đã sử dụng chất bổ sung inositol 18 gam hoặc thuốc điều trị lo âu thông thường mỗi ngày trong 1 tháng. Những người dùng inositol có ít cơn hoảng loạn hơn mỗi tuần so với những người dùng thuốc điều trị chứng lo âu. Tương tự, trong một nghiên cứu kéo dài 4 tuần, các cá nhân trải qua các cơn hoảng sợ ít hơn và ít nghiêm trọng hơn khi dùng 12 gam inositol mỗi ngày.

Trầm cảm

Inositol có thể cải thiện các triệu chứng trầm cảm nhưng còn có nhiều ý kiến khác nhau.

Ví dụ, một nghiên cứu ban đầu đã chứng minh rằng việc bổ sung 12 gam inositol mỗi ngày trong 4 tuần đã cải thiện các triệu chứng ở những người bị trầm cảm.

Ngược lại, các nghiên cứu tiếp theo không thể chỉ ra bất kỳ lợi ích đáng kể nào.

Nhìn chung, vẫn chưa có đủ bằng chứng để nói liệu inositol có tác dụng thực sự đối với chứng trầm cảm hay không.

Rối loạn lưỡng cực

Cũng như các tình trạng sức khỏe tâm thần khác, nghiên cứu về tác động của inositol và rối loạn lưỡng cực còn hạn chế. Tuy nhiên, kết quả của các nghiên cứu sơ bộ có vẻ đầy hứa hẹn.

Ví dụ, một nghiên cứu nhỏ ở trẻ em bị rối loạn phổ lưỡng cực cho thấy giảm các triệu chứng hưng cảm và trầm cảm khi sử dụng kết hợp 3 gam axit béo omega-3 và tối đa 2 gam inositol hàng ngày trong 12 tuần.

Ngoài ra, các nghiên cứu cho thấy rằng 3–6 gam inositol uống hàng ngày có thể giúp giảm các triệu chứng của bệnh vẩy nến do lithium, một loại thuốc phổ biến được sử dụng để điều trị rối loạn lưỡng cực.

Lợi ích của Inositol trong cải thiện các triệu chứng của hội chứng buồng trứng đa nang

Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS) là tình trạng gây mất cân bằng nội tiết tố ở phụ nữ, có thể dẫn đến kinh nguyệt không đều và vô sinh. Tăng cân, lượng đường trong máu cao, mức cholesterol và chất béo trung tính tăng cũng là những mối lo ngại của PCOS.

Bổ sung inositol có thể cải thiện các triệu chứng PCOS, đặc biệt khi kết hợp với axit folic.

Ví dụ, các nghiên cứu lâm sàng cho thấy rằng liều inositol và axit folic hàng ngày có thể giúp giảm mức chất béo trung tính trong máu. Chúng cũng có thể cải thiện chức năng insulin và giảm nhẹ huyết áp ở những người mắc PCOS.

Hơn nữa, nghiên cứu sơ bộ cho thấy rằng sự kết hợp giữa inositol và axit folic có thể thúc đẩy quá trình rụng trứng ở những phụ nữ gặp vấn đề về sinh sản do PCOS. Trong một nghiên cứu, 4 gam inositol và 400 mcg axit folic uống hàng ngày trong 3 tháng đã gây rụng trứng ở 62% phụ nữ được điều trị.

Giúp kiểm soát các yếu tố nguy cơ mắc hội chứng chuyển hóa

Các nghiên cứu lâm sàng cho thấy chất bổ sung inositol có thể có lợi cho những người mắc hội chứng chuyển hóa.

Hội chứng chuyển hóa là một nhóm các tình trạng làm tăng nguy cơ mắc bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tim và bệnh tiểu đường loại 2.

Cụ thể, năm tình trạng có liên quan đến hội chứng chuyển hóa:

  • Mỡ thừa vùng bụng
  • Mức độ cao của chất béo trung tính trong máu
  • Mức cholesterol HDL “tốt” thấp
  • Huyết áp cao
  • Đường huyết cao

Trong một nghiên cứu lâm sàng kéo dài một năm ở 80 phụ nữ mắc hội chứng chuyển hóa, 2 gam inositol uống hai lần mỗi ngày làm giảm mức chất béo trung tính trong máu trung bình 34% và tổng lượng cholesterol là 22%. Người ta cũng thấy những cải thiện về huyết áp và lượng đường trong máu. 20% phụ nữ dùng chất bổ sung inositol cuối nghiên cứu có đáp ứng tốt.

Ngăn ngừa bệnh tiểu đường khi mang thai

Một số phụ nữ bị lượng đường trong máu cao khi mang thai. Tình trạng này được gọi là bệnh tiểu đường thai kỳ (GDM) và gây biến chứng cho 10% số ca mang thai ở Hoa Kỳ mỗi năm. Trong các nghiên cứu trên động vật, inositol có liên quan trực tiếp đến chức năng của insulin, một loại hormone điều chỉnh lượng đường trong máu.

Chỉ có một số nghiên cứu hạn chế về chất bổ sung và GDM ở người. Tuy nhiên, một số gợi ý rằng sự kết hợp của 4 gam myo-inositol và 400 mcg axit folic có thể hữu ích trong việc ngăn ngừa GDM khi dùng hàng ngày trong suốt thai kỳ. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn vì các nghiên cứu khác không cho thấy tác dụng tương tự.

Các tác dụng khác của inositol

Hội chứng suy hô hấp: Ở trẻ non tháng, inositol có vẻ hữu ích trong việc điều trị các vấn đề về hô hấp do phổi kém phát triển.

Bệnh tiểu đường loại 2: Một nghiên cứu sơ bộ cho thấy rằng inositol và axit folic dùng hàng ngày trong 6 tháng có thể hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2.

Rối loạn ám ảnh cưỡng chế (OCD): Một nghiên cứu nhỏ cho thấy rằng 18 gam inositol uống hàng ngày trong 6 tuần có thể làm giảm các triệu chứng của OCD.

Tác dụng phụ và tương tác

Inositol bổ sung dường như được dung nạp tốt bởi hầu hết mọi người.

Tuy nhiên, tác dụng phụ nhẹ đã được báo cáo với liều 12 gam mỗi ngày hoặc cao hơn. Chúng bao gồm buồn nôn, đầy hơi, khó ngủ, nhức đầu, chóng mặt và mệt mỏi.

Phụ nữ mang thai đã sử dụng tới 4 gam inositol mỗi ngày trong các nghiên cứu mà không có tác dụng phụ, mặc dù cần nghiên cứu thêm trên nhóm đối tượng này. Cũng không có đủ nghiên cứu để xác định sự an toàn của các chất bổ sung trong khi cho con bú. 

Ngoài ra, không rõ liệu chất bổ sung inositol có an toàn khi sử dụng lâu dài hay không. Trong hầu hết các nghiên cứu, chất bổ sung inositol chỉ được dùng trong một năm hoặc ít hơn. Như với bất kỳ chất bổ sung nào, hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi dùng inositol.

Liều lượng Inositol khuyến nghị

Có hai dạng inositol chính được sử dụng trong chất bổ sung, đó là myo-inositol (MYO) và D-chiro-inositol (DCI).

Mặc dù không có sự đồng thuận chính thức về loại và liều lượng hiệu quả nhất, những liều sau đây dường như có hiệu quả trong các nghiên cứu:

Đối với tình trạng sức khỏe tâm thần: 12–18 gam MYO một lần mỗi ngày trong 4–6 tuần.

Đối với hội chứng buồng trứng đa nang: 1,2 gam DCI một lần mỗi ngày hoặc 2 gam MYO và 200 mcg axit folic hai lần mỗi ngày trong 6 tháng.

Đối với hội chứng chuyển hóa: 2 gam MYO hai lần mỗi ngày trong một năm.

Để kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh tiểu đường thai kỳ: 2 gam MYO và 400 mcg axit folic hai lần mỗi ngày khi mang thai.

Để kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh tiểu đường loại 2: 1 gam DCI và 400 mcg axit folic một lần mỗi ngày trong 6 tháng.

Mặc dù các liều inositol này có vẻ hữu ích đối với một số tình trạng nhất định trong thời gian ngắn, nhưng vẫn cần nhiều nghiên cứu hơn để xác định xem chúng có an toàn và hiệu quả trong thời gian dài hơn hay không.

Kết luận

Nghiên cứu cho thấy rằng inositol có thể hỗ trợ những người có tình trạng sức khỏe tâm thần và trao đổi chất, chẳng hạn như rối loạn hoảng sợ, trầm cảm, rối loạn lưỡng cực, hội chứng buồng trứng đa nang, hội chứng chuyển hóa và tiểu đường. Nó dường như an toàn cho hầu hết mọi người và chỉ gây ra tác dụng phụ nhẹ nếu có với liều lượng hàng ngày lên đến 18 gam.  Mặc dù chế độ ăn uống của bạn có thể chứa một lượng nhỏ inositol, nhưng việc bổ sung có thể có lợi cho một số người. Luôn tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi sử dụng.

Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm

pharmacist avatar

Dược sĩ Nguyên Đan

Đã kiểm duyệt

Chuyên khoa: Dược sĩ chuyên môn

Tôi là Nguyễn Hoàng Nguyên Đan, hiện đang là dược sĩ nhập liệu, quản lý lưu kho sản phẩm và biên soạn nội dung THUỐC tại ứng dụng MEDIGO. Với kiến thức đã học tại Đại học Y Dược TPHCM và hơn 4 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực y dược, tôi mong muốn mang đến cho cộng đồng những kiến thức về thuốc và sức khỏe hữu ích nhất.