lcp

Axit amin là gì? Vai trò của axit amin đối với cơ thể người


Protein là chất dinh dưỡng quan trọng cần bổ sung trong chế độ ăn hàng ngày. Khi chúng ta tiếp nhận protein, các enzyme tiêu hóa sẽ phân hủy chúng thành các phân tử axit amin để cơ thể dễ dàng sử dụng hơn. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tính chất, phân loại và vai trò của axit amin.

Axit amin là gì?

Axit amin là một trong những thành phần quan trọng cấu tạo nên các loại protein khác nhau. Chúng đảm nhiệm nhiều chức năng trong các hoạt động sống của cơ thể. Bên cạnh đó, axit amin còn có vai trò tổng hợp nên nhiều loại nội tiết tố và chất dẫn truyền thần kinh cần thiết. Giúp quá trình sinh hóa trong cơ thể diễn ra thuận lợi. Axit amin còn kết hợp với nhau theo các trình tự nhất định để tạo thành các phân tử khác nhau về cả thành phần và tính chất.

Các tính chất của axit amin

Các nguyên tố hóa học chính tạo nên axit amin là carbon (C), hydro (H), oxy (O), nitơ (N), và một số nguyên tố khác. 

Tính chất vật lý

Về mặt vật lý, axit amin sẽ có những tính chất sau:

  • Axit amin là những phần tử chất rắn kết tinh. Chúng có vị ngọt, còn một số ít khác lại có vị đắng. 
  • Hầu hết các loại axit amin đều có thể nóng chảy ở những nhiệt độ tương đối cao và gần nhau. Chúng có hiện tượng phân hủy khi gặp nhiệt đủ cao.
  • Chúng dễ tan trong nước vì các loại amino axit này đều tồn tại ở dạng ion lưỡng cực.

Tính chất hóa học

Axit amin có một số tính chất hóa học như sau:

  • Chúng vừa có tính axit vừa có tính bazơ.
  • Axit amin tác dụng với các axit vô cơ lẫn với kiềm để tạo muối tương ứng.
  • Chúng tham gia phản ứng trùng ngưng để tạo polime.
  • Có thể tham gia phản ứng este hóa.

Phân loại axit amin

Trong cơ thể người có khoảng 20 loại axit amin khác nhau. Chúng phục vụ cho sự phát triển cùng với các hoạt động sống cần thiết khác của cơ thể. Axit amin được phân thành hai loại bao gồm axit amin thiết yếu và axit amin không thiết yếu.

Axit amin thiết yếu

Axit amin thiết yếu là những loại axit amin mà cơ thể không thể tự sản xuất ra được. Chúng ta cần phải bổ sung chúng qua chế độ ăn uống. Chúng có nhiều trong protein từ thịt động vật, trứng và thịt gia cầm. Nhờ quá trình tiêu hóa, protein được phân tách thành các loại axit amin riêng lẻ. Sau đó, các axit amin sẽ được hấp thụ từ ruột vào máu và tới các cơ quan. Cuối cùng chúng được sử dụng để tổng hợp thành các protein đặc hiệu cho nhu cầu của cơ thể. Chẳng hạn có thể kể đến xây dựng cơ bắp và điều chỉnh chức năng của hệ miễn dịch.

Sau đây là 9 loại axit amin thiết yếu

  • Phenylalanine: Là chất đóng vai trò chủ yếu trong cấu trúc và chức năng của protein, enzyme cũng như việc sản xuất ra các axit amin khác.
  • Valine: Giúp kích thích tăng trưởng, tái tạo cơ bắp. Chúng còn tham gia vào quá trình sản xuất năng lượng cho cơ thể.
  • Threonine: Có vai trò chuyển hóa chất béo và tham gia vào chức năng miễn dịch.
  • Leucine: Chất này giúp tổng hợp protein, điều chỉnh lượng đường trong máu. Giúp mau chóng chữa lành vết  thương, sản xuất các loại hormone tăng trưởng.
  • Isoleucine: Có tác dụng quan trọng với chức năng miễn dịch. Axit amin còn giúp sản xuất huyết sắc tố và điều tiết năng lượng.
  • Lysine: Dùng để tổng hợp protein, sản xuất hormone, enzyme và hấp thu canxi.
  • Histidine: Là chất dùng để sản xuất ra histamin - chất tạo ra phản ứng miễn dịch. Giúp nâng cao chức năng hệ tiêu hóa, hệ sinh dục và cả chu kỳ giấc ngủ. 
  • Methionin: Đây là axit amin giúp da, tóc và móng chắc khỏe và có tính đàn hồi. Chất này cần thiết cho quá trình trao đổi chất và giải độc.
  • Tryptophan: Là chất giúp cân bằng nitơ và là tiền chất của serotonin và melatonin. Chất này rất cần thiết cho sự tăng trưởng của trẻ sơ sinh.

Axit amin không thiết yếu

Ngoài 9 loại axit amin thiết yếu thì còn có 11 loại axit amin không thiết yếu. Chẳng hạn như: Arginine, Alanine, Cysteine, Glutamate, Aspartate, Glycine, Proline, Serine, Tyrosine, Glutamine và Asparagine.

Axit amin có tác dụng gì đối với sức khỏe?

Giúp cải thiện tâm trạng hơn và ngủ ngon hơn

Tryptophan là axit amin tham gia vào quá trình sản xuất serotonin. Là một chất dẫn truyền thần kinh trong cơ thể, thuốc có tác dụng điều chỉnh tâm trạng, giấc ngủ và hành vi.

Tăng hiệu quả tập thể dục

Bộ 3 axit amin thiết yếu sẽ giúp cải thiện hiệu suất tập luyện. Giảm đau nhức và kích thích phục hồi cơ bắp sau khi tập thể thao với cường độ cao.

 Ngăn ngừa hiện tượng mất cơ

Các axit amin thiết yếu trong cơ thể ngăn chặn sự phân hủy của cơ bắp. Chúng cực kỳ quan trọng đối với người cao tuổi và các vận động viên.

Thúc đẩy giảm cân

Bộ 3 axit amin thiết yếu có tác dụng giảm béo và làm giảm tỷ lệ mỡ, trọng lượng cơ thể. Từ đó, nó giúp thúc đẩy quá trình giảm cân diễn ra nhanh hơn. 

Những thông tin trên đây mà Medigo cung cấp sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về định nghĩa, tính chất của axit amin. Tuy nhiên, bạn không nên tự ý bổ sung chúng vào cơ thể bởi các thực phẩm chức năng một cách tùy tiện. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng bạn nhé.

Thông tin và sản phẩm gợi ý trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, vui lòng liên hệ với Bác sĩ, Dược sĩ hoặc chuyên viên y tế để được tư vấn cụ thể. Xem thêm

pharmacist avatar

Dược sĩ Nguyên Đan

Đã kiểm duyệt

Chuyên khoa: Dược sĩ chuyên môn

Tôi là Nguyễn Hoàng Nguyên Đan, hiện đang là dược sĩ nhập liệu, quản lý lưu kho sản phẩm và biên soạn nội dung THUỐC tại ứng dụng MEDIGO. Với kiến thức đã học tại Đại học Y Dược TPHCM và hơn 4 năm kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực y dược, tôi mong muốn mang đến cho cộng đồng những kiến thức về thuốc và sức khỏe hữu ích nhất.